„Czy sektor stoi na progu kryzysu? Moim zdaniem nie ma co do tego wątpliwości.” – pisze Piotr Frączak w tekście „Uproszczenia albo…” zamieszczonym 21 grudnia 2020 roku na stronie asocjacje.org. „Widać wyraźnie, że skomplikowany system rejestrowania, działania, finansowania organizacji pozarządowych jest niewydolny” – wskazuje w dalszej części.
Kryzys…
Ostatnie dni pokazują, jak bardzo prawdziwe są to słowa. Kryzys widać w kilku obszarach. My skupimy się na tym dotyczącym samej formy prawnej organizacji pozarządowych i sposobu finansowania organizacji. Pandemia, a w zasadzie środki prawne i finansowe podejmowane w celu przeciwdziałania jej społecznym i gospodarczym skutkom, potocznie zwane „Tarczami”, stopniowo obnażają wady obecnej formalno-prawnej konstrukcji organizacji. Jeszcze w listopadzie, we wpisie „Organizacje pozarządowe a sektor publiczny w czasach zarazy i w czasach, które po zarazie nastąpią” przywoływaliśmy przykłady braku dedykowanego wsparcia dla organizacji pozarządowych, zwłaszcza organizacji nieprowadzących działalności gospodarczej. Postawiliśmy tezę, że brak tego wsparcia wynika m.in. ze skomplikowanej konstrukcji formalnej organizacji i faktu, że sam ustawodawca coraz częściej tej konstrukcji formalnej po prostu nie rozumie.
W ramach pierwszych „Tarcz” rozwiązania dla organizacji pozarządowych włączano po interwencji samych przedstawicieli sektora. Obietnice Przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego odnośnie równego traktowania podmiotów prowadzących działalność gospodarczą i działalność odpłatną nie zostały spełnione.
Tarczą 6.0 w organizacje pozarządowe
W przedmiocie projektowanej wówczas tarczy 6.0 pisaliśmy: „(…) Nie należy się spodziewać, że w najbliższej przyszłości pojawi się jakakolwiek znacząca oferta finansowego wsparcia organizacji ze strony władzy centralnej. Być może częściowo sektor zahaczy o rozwiązania dla przedsiębiorców”.
Okazuje się, że ustawodawca przygotował takie rozwiązanie, które w zamierzeniu miało wesprzeć przedsiębiorców z określonych branż – w tym, znowu pośrednio, organizacje pozarządowe prowadzące działalność gospodarczą w ramach określonych kodów PKD – w praktyce jednak tak zredagowano przepis, że ww. organizacje pozarządowe nie mogą liczyć na żadną pomoc. Szerzej pisze o tym m.in. Katarzyna Sadło na portalu ngo.pl – „Tarcza 6 a KRS vs. REGON. Apelujemy o szybkie i przyjazne dla NGO rozwiązanie problemu”.
Kilka tygodni wcześniej sygnalizowano, że o organizacjach pozarządowych „zapomniano” przy redakcji przepisów dotyczących PPK – problem wciąż nie został rozwiązany. W ostatnich dniach głośno jest o problemach dotyczących 1% podatku, wynikających z centralizacji i zmiany państwowego „operatora” ww. systemu rozliczeń – to zagadnienie nieco inne, ale również wskazujące systemowe wady. Przy tej okazji pojawia się nam też cały nowy wątek do dyskusji dot. „subkont” i przekazywania środków na pomoc osobom fizycznym. To tylko kilka przykładów.
Bardziej ufamy małym firmom…
Interesująco na tym tle wyglądają badania Klon/Jawor „Polki i Polacy o organizacjach społecznych w 2020 r.”. Tytuł artykułu podsumowującego badanie jest optymistyczny – „POD LUPĄ. Coraz lepszy wizerunek organizacji”. Ciekawe jest jednak, że większe zaufanie, niż do organizacji mamy do… małych firm. Zaufanie do drobnych przedsiębiorców wzrosło z 38% w 2014 roku do 61% w roku 2020. Zaufanie do organizacji przez te lata praktycznie się nie zmieniło. Obecnie wynosi 56%, czyli o 5% mniej, niż do wspomnianych firm.
Ile więcej Polek i Polaków ufałoby organizacjom, gdyby było w stanie zrozumieć, jak w rzeczywistości działają i czym są?
Uprościć!
W tym miejscu przypominamy, że do 15 stycznia 2021 r. trwa pierwszy etap prac nad wzorcem statutu stowarzyszenia. To jedna z proponowanych zmian, które mogą ułatwić działalność społeczną i warunki formalne jej prowadzenia.
***
Na samym końcu swojego wpisu Piotr Frączak pisze: „Co nas czeka w sektorze? “Śmierć”, “rewolucja” czy “ostateczna kolonizacja”? Jeżeli kogoś to interesuje, spróbuję odpowiedzieć na to pytanie w kolejnym wpisie. Ktoś ciekawy?”.
No właśnie – ktoś ciekawy?
Autorką oryginalnego zdjęcia jest Małgorzata Kalinowska.
[su_spacer size=”10″]
[su_spacer size=”30″]